Eerder heb je geleerd wat een v,t-diagram is. In een s,t-diagram wordt de afstand (s) uitgezet tegen de tijd (t). Je hebt grafieken gemaakt van vier bewegingen in een v,t-diagram: stilstaan, eenparig constante beweging, eenparig versnelde beweging en eenparig vertraagde beweging. Je kunt ook een grafiek maken voor elk van deze vier bewegingen in een s,t-diagram . Stilstaan Eenparig Constant Vergelijk in dit plaatje een v,t-diagram en s,t-diagram van dezelfde constante beweging. Eenparig Versneld Vergelijk in dit plaatje een v,t-diagram en s,t-diagram van dezelfde versnelde beweging. Eenparig Vertraagd Vergelijk in dit plaatje een v,t-diagram en s,t-diagram van dezelfde vertraagde beweging.Uitleg
Als een voorwerp stil staat legt het geen afstand af. Er komt geen afgelegde weg bij. De grafiek in een s,t-diagram is een horizontale lijn. (in het voorbeeld was al een afstand afgelegd van 18 m.)
Een constante snelheid betekent dat de snelheid niet verandert. Dat betekent ook dat er elke seconde evenveel afstand bij komt. De grafiek in een s,t-diagram is een rechte lijn omhoog. Het hellingsgetal (hoe schuin de lijn staat) geeft aan hoe snel het voorwerp ging. Hoe groter het hellingsgetal, hoe sneller het voorwerp.
Bij een eenparig versnelde beweging komt er steeds evenveel snelheid bij. In het begin is de snelheid laag dus is de afstand ook klein. Er komt maar weinig afgelegde weg bij. Uiteindelijk wordt de snelheid groter en wordt de afstand ook groter. Er komt een steeds grotere afstand bij. De grafiek in een s,t-diagram is een kromme lijn naar boven. In het begin is het hellingsgetal nog klein (niet zo steil) uiteindelijk wordt het hellingsgetal steeds groter (steeds steiler).
Bij een eenparig vertraagde beweging gaat er steeds evenveel snelheid van af. In het begin is de snelheid hoog dus is de afstand per seconde ook groot. Er komt veel afgelegde weg bij. Uiteindelijk wordt de snelheid kleiner en wordt er per seconde minder afstand afgelegd. Er komt een steeds kleinere afstand bij. De grafiek in een s,t-diagram is een kromme lijn naar boven die uiteindelijk horizontaal gaat lopen (stilstaan). In het begin is het hellingsgetal nog groot (erg steil) uiteindelijk wordt het hellingsgetal steeds kleiner (steeds minder steil).
eigenschappen a) verticale as van een s,t-diagram grootheden afstand Opdrachten
Opgave 1
In de uitleg over s,t-diagrammen worden vier soorten bewegingen genoemd.
Schrijf deze vier soorten op. Opgave 2
Om bewegingen in beeld te krijgen kennen we twee soorten diagrammen: v,t-diagrammen en s,t-diagrammen.
Hieronder zie je een rijtje met eigenschappen van deze diagrammen en een rijtje met grootheden. Welke horen bij elkaar?
b) hellingsgetal in een s,t-diagram
c) verticale as van een v,t-diagram
d) hellingsgetal in een v,t-diagram
e) oppervlak onder een v,t-diagram
afstand
snelheid
snelheid
versnelling
Opgave 3
Hieronder zie je 8 diagrammen.
a) Geef voor elk diagram aan welk soort diagram het is.
(v,t-diagram of s,t-diagram)
b) Geef ook aan welke beweging er wordt weergegeven.
(stilstaan, eenparig constant, eenparig versneld of eenparig vertraagd)
Opgave 4
Kijk eens naar de grafiek hieronder.
a) Hoeveel afstand had dit voorwerp afgelegd na 8 seconden?
b) Bereken de gemiddelde snelheid tijdens de eerste 8 seconden.
c) Hoeveel afstand had dit voorwerp afgelegd tussen 8 en 16 seconden?
d) Bereken de gemiddelde snelheid tussen 8 en 16 seconden.
e) In de uitleg worden vier soorten bewegingen genoemd. Welke soort beweging is dit?
Je kunt uitleggen wat we bedoelen met een s,t-diagram. Je kunt uitleggen wat het hellingsgetal in een s,t-diagram aangeeft. Je kunt een s,t-diagram schetsen bij een versnelde, vertraagde en constante beweging.Samenvatting
Een s,t-diagram is een grafiek van de afstand (s) uitgezet tegen de tijd (t).
Dat betekent dat in de grafiek de afstand langs de verticale as staat, en de tijd langs de horizontale as.
Het hellingsgetal in een s,t-diagram geeft de snelheid aan. Hoe groter het hellingsgetal in een s,t-diagram, hoe groter de snelheid.
