Startopdrachten
Opgave 74
Hieronder staan de factoren van het metrisch stelsel. Ze staan alleen niet in de juiste volgorde. Zet deze factoren in volgorde van groot naar klein.
milli, hecto, centi, deca, kilo, deci Opgave 75
Hieronder staan een aantal begrippen. Geef aan welke hiervan grootheden zijn en welke eenheden.
hoogte, seconde, kilometer per uur, graden, afstand, inhoud, hoek, meter, gram, graden Celsius, snelheid, temperatuur, minuut, tijd, week, lengte, oppervlakte
De woorden massa en gewicht worden in het dagelijks leven vaak door elkaar gebruikt. Je zegt bijvoorbeeld: “Mijn gewicht is 50 kilogram.” Toch betekent gewicht eigenlijk iets anders dan wat je hier bedoeldt. Klik op het woord 'gewicht' om te leren wat het verschil is. Je zou moeten zeggen: “Mijn massa is 50 kilogram.” Met de massa wordt de hoeveelheid stof bedoeld waaruit iets bestaat. De standaard eenheid van massa is de kilogram. Het is de enige grootheid die standaard een voorvoegsel heeft. Natuurlijk kun je het metrisch stelsel gewoon toepassen. Het symbool voor massa is de kleine letter m. Massa metenUitleg
Massa (m)
Massa kun je meten met een balans of een weegschaal met een schaal in grammen.
Opdrachten
Opgave 76
Vul in. Het begrip massa mag je niet verwarren met ____________. De eenheid van massa is ______________ . De massa kun je meten met een _____________ of een __________ . Op de eenheid van massa kun je het ___________ stelsel toepassen. Hiermee is 1 kg hetzelfde als ____________ .
Opgave 77
Leg in je eigen woorden uit wat het begrip massa betekent. Opgave 78
Het symbool voor massa is de kleine letter m. Het symbool voor meter is ook de kleine letter m. Leg uit waarom je toch nooit in de war kunt raken met deze twee symbolen?
Opgave 79
Verbeter de volgende zin.
"Toen ik mijn gewicht ging meten, zag ik dat ik 45 kilo woog." Opgave 80
Reken de volgende metingen om.
a) 0,01 cg = _________ mg
b) 19,11 g = _________ hg
c) 0,38 dg = _________ mg
d) 9,32 g = _________ cg
e) 0,08 hg = _________ cg
f) 3,86 dag = _________ hg
g) 85,98 g = _________ dag
h) 52,93 dag = _________ g
i) 0,6 dag = _________ dg
j) 500 mg = _________ dg
k) 0,45 kg = _________ g
l) 32 g = _________ kg
Het volume van regelmatige voorwerpen. De voorwerpen hierboven zijn voorbeelden van regelmatige voorwerpen. Andere regelmatige voorwerpen zijn: kegel, piramide, bol en prisma. In de wiskunde worden dit geometrische vormen genoemd. Het volume van vloeistoffen Eenheden van Volume omrekenen Eén liter is gelijk aan het volume van 1 kubieke decimeter. 1 L = 1 dm³ Zo kun je ook tussen deze twee eenheden omrekenen. InstructievideoUitleg
Volume (V)
Hoeveel ruimte een stof of voorwerp inneemt noemen we bij NaSk het volume. Het symbool voor volume is de hoofdletter V. Volume lijkt heel veel op het begrip inhoud dat je bij wiskunde geleerd hebt. Het volume van een rechthoekig blokje reken je op dezelfde manier uit als de inhoud van een balk. Ook van andere voorwerpen kun je het volume bereken. Hieronder zie je een paar voorbeelden van zo'n berekening.
Het volume van vloeistoffen meten we met een maatcilinder. Bij het aflezen zie je vaak dat het water bol staat. Lees dan aan de onderkant de waarde af.
Volume kent twee veel gebruikte eenheden. Dit zijn de liter (L) en de kubieke meter (m³). Op beide eenheden kun je het metrisch stelsel toepassen.
Opdrachten
Opgave 81
Reken de volgende metingen om.
a) 22,6 dL = _________ L
b) 2,1 L = _________ cL
c) 2,5 cL = _________ dL
d) 50 mL = _________ cL
e) 0,8 dL = _________ mL
f) 54 cL = _________ mL
g) 0,50 L = _________ mL
h) 20 dL = _________ cL
i) 874 mL = _________ L
j) 0,5 L = _________ dL
k) 80,6 mL = _________ dL
l) 15 cL = _________ L Opgave 82
Peter leest de maatcilinder hieronder af en komt op 68 mL
Loes leest de maatcilinder ook af maar zegt dat hij 70 mL aangeeft.
Leg uit wie er gelijk heeft.
Opgave 83
Reken de volgende metingen om.
a) 0,8 cm³ = _________ cL
b) 281,19 dL = _________ cm³
c) 10,75 L = _________ dm³
d) 8 cm³ = _________ dL
e) 70,88 cL = _________ dm³
f) 0,86 mL = _________ mm³
g) 63,38 cL = _________ L
h) 0,16 L = _________ cm³
i) 130 mm³ = _________ mL
j) 614 cm³ = _________ dL
k) 0,36 dL = _________ dm³
l) 0,03 m³ = _________ L Opgave 84
Hieronder zie je een aantal maatcilinders.
a) Geef bij elke maatcilinder aan hoeveel mL elke grote streep voorstelt.
b) Geef bij elke maatcilinder aan wat de stapgrootte is tussen de kleine strepen.
c) Geef van elke maatcilinder aan welk volume ze aangeven.
Opgave 85
Reken de volgende metingen om.
a) 0,5 hm³ = _________ dam³
b) 9,67 dm³ = _________ cm³
c) 4,41 dam³ = _________ m³
d) 4,29 cm³ = _________ mm³
e) 0,59 m³ = _________ dm³
f) 729,62 cm³ = _________ dm³
g) 520 mm³ = _________ cm³
h) 583 dam³ = _________ hm³
i) 0,82 m³ = _________ dm³
j) 9,12 m³ = _________ cm³
k) 0,03 cm³ = _________ mm³
l) 93,1 dm³ = _________ m³ Opgave 86
Hieronder zie je een aantal voorwerpen. Bepaal van elk voorwerp het volume in cm³.
Een steentje heeft geen regelmatige vorm. Je kunt met een liniaal of geodriehoek het volume van een steentje niet bepalen. We noemen zoiets een onregelmatig voorwerp. Archimedes heeft een experiment ontdekt waarmee we van zo'n steentje toch het volume kunnen bepalen. Archimedes was een wetenschapper die rond 250 BC leefde. Hij kreeg van de koning Hiero II de opdracht om uit te zoeken of de kroon van de koning vervalst was. Daarvoor had hij het volume van de kroon nodig. Archimedes ontdekte de oplossing terwijl hij in bad zat. Hij ontdekte dat wanneer hij zelf in bad stapte, het water omhoog ging. Hij begreep dat het waterniveau steeg omdat zijn lichaam het water opzij duwde. Op die manier kun je het volume van een onregelmatig voorwerp bepalen. We noemen dit de wet van Archimedes of ook wel de onderdompelmethode. Het volume van een voorwerp is het gemeten volume aan het einde, min het gemeten volume aan het begin: Vvoorwerp = Veind - Vbegin InstructievideoUitleg
De Onderdompelmethode
Opdrachten
Opgave 87
Om op een goede de onderdompelmethode te gebruiken moet je 5 stappen doorlopen. Schrijf de vijf stappen van de onderdompelmethode in de juiste volgorde op. Opgave 88
Bij de onderdompelmethode hoort de formule. Vvoorwerp = Veind - Vbegin
Wat betekenen de volgende symbolen?
a) Vvoorwerp
b) Vbegin
c) Veind Opgave 89
Hieronder zie je de resultaten van een onderdompelmethode.
a) Hoe groot was de beginstand?
b) Hoe groot is de eindstand?
c) Hoe groot is het volume van dit voorwerp?
Opgave 90
Peter wil het volume van een voorwerp bepalen. Hij gebruikt alleen de verkeerde volgorde bij de onderdompelmethode. Hij doet eerst het voorwerp in het water en leest de stand af. Daarna haalt hij het voorwerp er weer uit en bepaalt dan weer de stand op de maatcilinder.
a) Waarom is deze volgorde niet goed?
b) Zal het volume van het voorwerp groter of kleiner zijn dan het volume dat Peter zal meten?
"Wat weegt meer, een kilogram veren of een kilogram lood?" Dit is een instinker die je misschien als eens gehoord hebt. Omdat je van beide een kilogram hebt is de massa net zoveel. Toch is er wel een verschil. Het volume van een kilo veren is veel groter. Ongeveer een kussen vol. Een kilo lood is een veel kleiner blokje. In het dagelijks leven zeg je dat de éne stof zwaarder is dan de andere. Het verschil zit in de dichtheid. Bij lood zitten de moleculen erg dicht op elkaar. Hierdoor zit er veel massa in een klein volume. Bij plastic zitten de moleculen verder uit elkaar. Hierdoor zit er minder massa in een groter volume. De dichtheid (ρ) is de verhouding tussen massa (m) en volume (V). Je kunt de dichtheid berekenen met de volgende formule: Dichtheid als Stofeigenschap InstructievideoUitleg
Dichtheid (ρ)
Elke stof heeft zijn eigen dichtheid. Je kun een stof aan zijn dichtheid herkennen. Daarmee is de dichtheid ook een stofeigenschap. In de tabel hieronder zie je de dichtheid van verschillende stoffen.
De lengte van het blokje is 2 cm, de breedte is 4 cm.Opdrachten
Opgave 91
Je bent in deze paragraaf drie nieuwe grootheden tegengekomen. Elk van deze grootheden had een afkorting en eenheden met hun eigen afkortingen. Vul de tabel hieronder verder in.
grootheid
symbool
eenheid
symbool
massa...
...
...
...
V
...
of
kubieke meterL
of
...
dichtheid
...
gram per kubieke meter
of
......
of
g/L Opgave 92
Leg uit waarom je bij NaSk niet mag zeggen dat hout lichter is dan ijzer. Opgave 93
Als je een stuk ijzer verwarmt, wordt het groter.
a) Leg uit wat er gebeurt met het volume van het stuk ijzer.
b) Leg uit wat er gebeurt met de massa van het stuk ijzer.
c) Leg uit wat er gebeurt met de dichtheid van het stuk ijzer. Opgave 94
Hieronder zie je een aantal voorwerpen.
a) Bepaal van elk voorwerp het volume in cm³.
b) Bepaal van elk voorwerp de dichtheid in g/cm³.
c) Zoek voor elk voorwerp op waar het van gemaakt is. Kijk hiervoor in de tabel met dichtheden bij de uitleg.
Opgave 95
Peter heeft een blokje aluminium. De massa van het blokje is precies 64,8 gram.
a) Wat is het volume van dit blokje?
b) Hoe hoog is het blokje?
