STARTOPDRACHTEN
Opgave 60
Eerder heb je geleerd wat bedoeld wordt met frequentiebereik.
a) Wat is het frequentiebereik van het menselijk gehoor?
b) Leg in je eigen woorden uit wat frequentiebereik betekent.
Opgave 61
Hieronder worden een aantal frequenties genoemd. Geef aan of een mens deze frequenties kan horen.
a) 200 Hz
b) 2 kHz
c) 10 Hz
d) 100 kHz
e) 21 kHz
f) 18.000 Hz
Als je wel eens naar een disco of popconcert bent geweest dan weet je dat de muziek erg hard klinkt. Om precies te kunnen meten hoe hard een geluid klinkt, heeft men de grootheid geluidssterkte bedacht. Geluidssterkte wordt ook wel geluidsniveau genoemd. Dit kun je meten met een geluidssterktemeter. De eenheid van geluidssterkte is de decibel. Het symbool voor decibel is de kleine letter d met een grote letter B erachter, dB. Een vreemde schaal Volgens deze tabel maakt een auto ongeveer 60 dB geluid. Toch maken 2 auto’s samen niet hetzelfde geluid als een straaljager met 120 dB. Bij meten met decibel geldt: voor elke keer dat het geluid verdubbelt komt er 3 dB bij. Twee auto's van elk 60 dB, maken samen 63 dB. Vier auto's van elk 60 dB, maken samen 66 dB. En acht auto's van elk 60 dB, maken samen 69 dB. De straaljager maakte 120 dB. Dat is 60 dB meer dan één auto. Dit betekent dat je het geluid van de auto (60 : 3 = ) twintig keer moet verdubbelen. Dat betekent dat de straaljager 1.048.576 keer zoveel geluid maakt. Andersom werkt dit natuurlijk ook. Als het geluid twee keer zo zacht wordt, gaat er 3 dB af. De gehoordrempelUitleg
Geluidssterkte
Meten in decibel werkt wel een beetje anders dan je gewend bent. In de afbeelding hieronder zie je de geluidssterkte van een aantal verschillende geluiden.
Niet elke frequentie horen mensen even goed. Lage tonen moeten best hard klinken voordat een mens het kan horen. De geluidssterkte waarbij een mens een geluid begint de horen noemen we de gehoordrempel.
Opdrachten
Opgave 62
Vul in.
Als het geluidsniveau twee keer zo ________ wordt, neemt het aantal _______ met _____ toe. Opgave 63
Geluidssterkte wordt vaak gemeten in decibel.
a) Welk voorvoegsel herken je in het woord 'decibel'?
b) Wat is de eenheid van decibel? Opgave 64
Acht trompetten spelen samen hetzelfde muziekstuk. Eén trompet maakt 65 decibel. Hoe groot is de geluidssterkte van de acht trompetten? Opgave 65
Reken de volgen opgaven uit.
Als er voor de nieuwe bron stippels staan, reken dan uit welk aantal hoort bij de nieuwe geluidssterkte.
Staat er bij de nieuwe geluidssterkte stippels, reken dan uit hoe groot die geluidssterkte is.
vraag
bron
dB
nieuwe bron
dB
a)
2 trompetten
71
8 trompetten
....
b)
3 violen
66
.... violen
75
c)
12 auto's
75
3 auto's
....
d)
8 gitaren
68
.... gitaren
62
e)
2 piano's
70
8 piano's
....
f)
6 brommers
81
.... brommers
87
g)
20 boormachine's
88
5 boormachine's
....
h)
12 straalmotoren
110
... straalmotoren
104
Opgave 66
Op de snelweg bij knooppunt Rottepolderplein kwamen in 2006 bij een meetpunt gemiddeld 82.000 auto's per dag voorbij. Het gemiddelde geluidsniveau langs dit stuk snelweg was 72 dB. Hoe hoog is het geluidniveau als er in de toekomst 164.000 auto's per dag voorbij komen? Opgave 67
Ria poetst elke avond haar tanden met een elektrische tandenborstel. Henk vindt het geluid hiervan erg irritant. Hij meet de geluidssterkte van Ria's tandenborstel op 61 dB. Na een beetje googlelen ontdekt hij een duurdere tandenborstel met een geluidsniveau van 58 dB. Ria zegt: "Die dure tandenborstel is nauwelijks stiller dan de ouder."
Leg uit waarom Ria ongelijk heeft. Opgave 68
Hieronder zie je een aantal decibelmeters afgebeeld.
Wat geeft elke decibelmeter aan? (tip, klik op het plaatje om hem te vergroten)
Opgave 69
Hiernaast zie je een grafiek van een gezond menselijk gehoor.
Hieronder zie je een aantal geluiden. Geef van elk geluid aan of een mens dit kan horen.
a) 100 Hz bij 40 dB
b) 1000 Hz bij 5 dB
c) 10.000 Hz bij 30 dB
d) 200 Hz bij 25 dB
e) 600 Hz bij 10 dB
f) 9000 Hz bij 18 dB
g) 10 Hz bij 100 dB
h) 25 Hz bij 70 dB Opgave 70
Als mensen ouder worden hebben ze vaak moeite geluiden te horen die ze vroeger wel konden horen.
Leg uit of de gehoordrempel omhoog of omlaag gaat als je ouder wordt? Opgave 71
Hiernaast staat nog eens een geluidssterktemeter afgebeeld.
a) Wat is de maximale geluidssterkte die deze meter kan meten?
b) Wat is de minimale geluidssterkte die deze meter kan meten?
Geluid is in het dagelijkse leven belangrijk. Geluid kan ook zo hard zijn dat het hinderlijk wordt. Wat iemand ervaart als hinderlijk geluid is voor iedereen weer anders. De ene persoon zal het zware geluid uit de uitlaat van een motorfiets als aangenaam en spannend ervaren. De andere persoon ervaart het als storend en onaangenaam verkeerslawaai. Om geluidshinder tegen te gaan kun je het probleem aanpakken bij de geluidsbron , de tussenstof of de ontvanger . Zo kun je oortjes indoen zodat niemand last van je muziek heeft. Je kunt een geluidswal plaatsen tussen een drukke snelweg en een woonwijk. Je kunt oordoppen indoen als je last hebt van lawaai op straat terwijl je probeert te slapen. InstructievideoUitleg
Geluidsoverlast
Opdrachten
Opgave 72
Vul in.
Het geluid dat jij maakt kan voor een ander _________ zijn. Als iemand anders last heeft van jouw geluid, veroorzaak je _________ . De ander kan dit op drie plaatsen bestrijden. Namelijk bij de __________ , ___________ en ___________ . Opgave 73
Geluidsoverlast kun je op drie plaatsen bestrijden.
a) Noem twee voorbeelden van geluidsbestrijding bij de bron.
b) Noem twee voorbeeld van geluidsbestrijding bij de tussenstof.
c) Noem twee voorbeeld van geluidsbestrijding bij de ontvanger. Opgave 74
Leg in je eigen woorden uit wat we bedoelen met hinderlijk geluid. Opgave 75
Vroeger mochten brommers maximaal 76 dB geluid maken. Deze geluidssterkte wordt op 1 m afstand van de uitlaat gemeten. Tegenwoordig is de maximale geluidssterkte maar 73 dB. Leg uit dat deze wet véél strenger is dan de vorige wet. Opgave 76
Geef voor de volgende situaties aan of de bestrijding bij de bron, ontvanger of tussenstof gebeurt.
a) Een nieuwe wet verplicht automobilisten langzamer te rijden op de snelweg tijdens nachtelijke uren.
b) Een houthakker gebruikt oordoppen bij het zagen van bomen.
c) Je ouders vervangen de ramen met enkel glas voor dubbele beglazing.
d) Een producent ontwikkelt een nieuwe geluidsarme motor.
e) Je wilt slapen dus vraag je aan de buren of ze de harde muziek wat zachter willen zetten.
f) De buren zetten de muziek niet zachter, dus doe je de ramen dicht om het geluid te dempen.
g) Het raam dichtdoen helpt niets dus trek je een kussen over je hoofd.
h) Vliegtuigen worden verplicht hoger te vliegen over huizen.
i) Langs de snelweg wordt een geluidswal geplaatst. Opgave 77
Hieronder zie je een plaatje van een huis naast een snelweg.
a) Welke nummers horen bij bestrijding bij de bron?
b) Welke nummers horen bij bestrijding bij de tussenstof?
c) Welke nummers horen bij bestrijding bij de ontvanger?
d) Bedenk voor elk van de zeven aangegeven plaatsen maatregelen om de te bestrijden.
Tegenwoordig hebben veel jongeren gehoorbeschadiging. De belangrijkste oorzaken zijn het harde geluid van muziekdragers en de uitgaansgelegenheden. 93% van de jongeren heeft na bezoek van uitgaansgelegenheid last van het gehoor. De meest voorkomende klacht is de zogenoemde discopiep. Dit fluitende geluid in je oren is een teken van je lichaam dat je gehoorschade hebt opgelopen. De discopiep verdwijnt meestal weer na een aantal uur maar de schade blijft. De schade ontstaat aan de gehoorcellen. Deze cellen zijn erg gevoelig en worden bij te harde muziek zo hevig bewogen dat ze breken. Deze schade is blijvend voor de rest van je leven. Jongeren merken nog niet zoveel van hun gehoorschade. Dit komt omdat een gezond oor meer kan horen dan we in het dagelijks leven nodig hebben. De groene vlek in de grafiek stelt alle geluiden voor die nodig zijn voor het horen van muziek en spraak. In de grafiek zie je de gehoordrempel van iemand van 15 jaar die bij 6000 Hz een behoorlijke gehoorschade heeft. Toch hoort hij nog alles van de groene vlek. Als we ouder worden neemt ons gehoor langzaam af. De gehoordrempel gaat dan omhoog. Als deze persoon 65 jaar is gaat hij iets merken van zijn gehoorschade. Pijngrens Een AudiogramUitleg
Gehoorschade
Als een geluid echt te hard is, doet het pijn aan de oren en heb je directe gehoorschade. We noemen dit de pijngrens. Maar ook als je te lang naar wat harder geluid luistert, loopt je kans op gehoorschade. Iemand die langer dan 3,5 uur luistert naar een geluid van 90 dB loopt grote kans op gehoorbeschadiging.
Om te zien hoeveel gehoorschade iemand heeft kan een audicien een gehoortest afnemen. Hij maakt dan een audiogram. Op deze grafiek zie je het gehoorverlies bij een aantal frequenties. Hoe lager de grafiek, hoe slechter je gehoor.
Opdrachten
Opgave 78
Noem drie oorzaken van gehoorschade bij jongeren. Let op, het antwoord 'hard geluid' is niet goed. Opgave 79
Vul in.
Wanneer je te _______ naar te hard geluid luistert, heb je kans op ___________ . De beweging van de ____________ in je binnenoor waren dan zo ___________ dat ze kapot zijn gegaan. Deze schade is __________ voor de rest van je leven. Opgave 80
Als we ouder worden hebben we steeds vaker moeite om alle geluiden te horen.
a) Moet het geluid zachter of juist harder worden om het goed te kunnen horen als we ouder worden?
b) Leg uit wat er met onze gehoordrempel gebeurt als we ouder worden. Opgave 81
Bij een geluid van 130 dB loopt een mens direct gehoorschade op. Maar ook bij een veel zachtere 90 dB kun je al gehoorschade oplopen.
a) Leg uit wanneer een geluid van 90 dB toch gevaarlijk wordt.
b) Leg uit waarom geluid van 75 dB eigenlijk nooit gevaarlijk is. Opgave 82
Petra (16 jaar) gaat elk weekend naar de discotheek. De muziek staat daar veel te hard. In de NaSk lessen leert ze dat ze waarschijnlijk gehoorschade heeft opgelopen. Petra zegt hierop: "Ik heb geen gehoorschade want ik heb nergens last van."
Leg uit waarom de opmerking van Peter niet echt slim is. Opgave 83
Leg uit wat een audiogram is. Opgave 84
Hieronder staan een aantal situaties. Geef voor elk van de situaties aan hoe groot de kans is op gehoorschade. Gebruik de grafiek onderaan de opgave.
a) 4 uur luisteren naar geluid van 80 dB.
b) 2 uur luisteren naar geluid van 90 dB.
c) 1 uur luisteren naar geluid van 100 dB.
d) 15 minuten luisteren naar geluid van 97 dB.
e) 10 minuten luisteren naar geluid van 105 dB.
f) 6 uur luisteren naar geluid van 77 dB.
g) 3 uur luisteren naar geluid van 85 dB.
h) 7 uur luisteren naar geluid van 87 dB. Opgave 85
Pieter heeft een audiogram laten maken van zijn gehoor. Hiernaast zie je het audiogram van Pieter.
a) Welk oor heeft de meeste schade.
b) Hoeveel gehoorverlies heeft Pieter in zijn linkeroor bij 2000 Hz ?
c) Hoeveel gehoorverlies heeft Pieter in zijn rechteroor bij 8000 Hz ?
d) Pieter wil een brandalarm in zijn huis plaatsen. Dit brandalarm maakt een pieptoon van 3800 Hz. Leg uit waarom Pieter beter een ander brandalarm kan nemen. Opgave 86
In een keuken moet een foodprocessor een uur lang draaien. De foodprocessor maakt een geluid van 90 dB. Vlak daarnaast staat een kok. Leg uit of het verstandig is voor deze kok om oordoppen in te doen? Opgave 87
Na een avondje stappen in de lokale discotheek hoor je jongeren nog wel eens klagen over de discopiep.
a) Leg uit wat een discopiep is.
b) Wat probeert je lichaam hiermee duidelijk te maken?
