Uitleg
Vermogen (P)

Elektriciteit is het bewegen van elektrische deeltjes. De stroom van elektrische deeltjes kun je gebruiken om apparaten te laten werken net zoals je een waterrad kunt laten werken op de stroming van de rivier. Wat het water van de rivier kan, hangt af van de hoeveelheid water en het hoogteverschil in de rivier. Wat je met elektriciteit kan, hangt af van de stroomsterkte en de spanning. Deze bepalen het vermogen van de elektriciteit.
De grootheid vermogen
Hoeveel elektrische energie een apparaat per seconde verbruikt, noem je het vermogen. De afkorting voor vermogen is de hoofdletter P van het Engelse woord voor vermogen, power. Een eenheid van vermogen is joule per seconde (J/s). Een andere eenheid is de watt (W). Hierbij geldt dat 1 W evenveel is als 1 J/s. Het vermogen geeft ook aan wat een apparaat kan. Met een boormachine van 300 watt zal je niet zo makkelijk een gat boren als met een boormachine van 800 watt. Apparaten met een hoger vermogen kunnen meer maar gebruiken ook meer elektrische energie. Hoe groter het vermogen van een apparaat, hoe meer het apparaat kost om het te gebruiken. Het vermogen van een apparaat staat altijd op het typeplaatje.

Vermogensmeter
Sommige apparaten hebben niet de hele tijd hetzelfde vermogen. Op een wasmachine staat misschien wel een vermogen van 2500 W. Maar dit vermogen is alleen nodig als het water verwarmd wordt. Mocht je het vermogen precies willen meten of een gemiddeld vermogen willen meten, dan is een vermogensmeter een uitkomst. Deze meet direct het vermogen een geeft ook informatie over het energieverbruik.

Vermogen omrekenen
Grote vermogens worden vaak gemeten in kilowatt (kW). Hele kleine vermogens worden soms weergegeven in milliwatt (mW). Je kunt vermogens omrekenen tussen kilowatt, watt en milliwatt met behulp van het metrisch stelsel.
Opdrachten

Opgave 71
In dit onderdeel ben je een nieuwe eenheid "watt" tegengekomen.
a) Geef het symbool van de eenheid watt.
b) Noem de grootheid die hoort bij de eenheid "watt"
c) Geef het symbool van de grootheid die je genoemd hebt bij b.
Opgave 72
In dit hoofdstuk ben je de eenheid watt tegengekomen. Neem de trap hieronder over in je schrift en vul hem in met de eenheid watt.

Opgave 73
Reken de volgende metingen om:
a) 2 kW = _________ W
b) 250 W = _________ kW
c) 8,06 W = _________ mW
d) 750 mW = _________ W
e) 0,002 kW = _________ mW
f) 55000 mW = _________ kW
g) 0,32 kW = _________ W
h) 11 W = _________ kW
i) 409 W = _________ mW
j) 0,2 mW = _________ W
k) 233,21 kW = _________ mW
l) 108 mW = _________ kW
Opgave 74
In dit onderdeel ben je een nieuwe eenheid "joule per seconde" tegengekomen.
a) Geef het symbool van de eenheid "joule per seconde".
b) Noem de grootheid die hoort bij de eenheid "joule per seconde".
Opgave 75
Leg uit wat het begrip vermogen betekent.
Opgave 76
Hiernaast zie je zeven typeplaatjes van apparaten bij Henry thuis.
a) Geef voor elk plaatje aan hoe groot het vermogen van het apparaat is.
b) Henry gelooft niet dat het apparaat van plaatje A zo'n groot vermogen heeft. Met welk apparaat zou Henry kunnen onderzoeken hoe groot het vermogen van apparaat A is?
Opgave 77
Het vermogen van een apparaat geeft ook aan hoeveel energie een apparaat verbruikt in een bepaalde tijd. Hiernaast zie je een koffiezetapparaat van 1250 W en een stofzuiger van 900 W.
a) Welk apparaat verbruikt de meeste energie per seconde?
b) Leg uit waarom de stofzuiger in het normale gebruik toch meer energie kost.

Uitleg

De elektrische energie die je thuis verbruikt, wordt opgewekt in een elektriciteitscentrale. Hiervoor moet je natuurlijk wel betalen. Om precies te meten hoeveel elektriciteit je gebruikt, zit er in huis een meter die de elektrische energie meet in kilowattuur (kWh). Zo'n meter noem je een kilowattuurmeter. Je vindt de kilowattuurmeter bij de meeste huizen in de meterkast. Door één keer per jaar de meterstand te bepalen, weet de energiemaatschappij precies hoeveel je moet betalen. Je vindt die informatie terug op de energierekening.

Eenheden van Energie
Elektrische energie wordt meestal gemeten in kilowattuur. Een algemene eenheid voor energie is de joule (J). Eén kilowattuur is veel groter dan één joule. Eén kilowattuur is precies 3.600.000 joule. Op beide eenheden kun je ook het metrisch stelsel loslaten. Zo is een kilowattuur precies 1000 wattuur (Wh) en 1000 joule is precies 1 kilojoule (kJ).

Opdrachten

Opgave 78
De meeste elektrische energie die je thuis gebruikt komt uit het stopcontact.
Waar komt deze elektriciteit vandaan?
Opgave 79
Noem twee eenheden voor elektrische energie.
Opgave 80
In dit onderdeel ben je een nieuwe eenheid "Joule" tegengekomen.
a) Geef het symbool van de eenheid Joule.
b) Noem de grootheid die hoort bij de eenheid "Joule"
c) Geef het symbool van de grootheid die je genoemd hebt bij b.
Opgave 81
Hoe heet het apparaat waarmee de energiemaatschappij de verbruikte elektrische energie thuis meet?
Opgave 82
Leg uit wat het begrip elektrische energie betekent.
Opgave 83
Hieronder zie je een stukje van een energierekening.
a) Over hoeveel dagen is hier het energieverbruik gemeten?
b) Hoeveel kWh is er volgens deze tijd gebruikt?
c) Hoeveel moet er totaal betaald worden?

Opgave 84
Hieronder zie je een stukje van een energierekening.
a) Over hoeveel dagen is hier het energieverbruik gemeten?
b) Hoeveel kWh is er volgens deze tijd gebruikt?
c) Hoeveel moet er totaal betaald worden?

Begrippen
-
elektrische energie
De energie die elektriciteit bezit.
-
kilowattuur
Een eenheid van elektrische energie. Kilowattuur wordt afgekort als kWh. (Let op, kleine letter k, hoofdletter W en kleine letter k)
-
kilowattuurmeter
Een apparaat dat elektrische energie meet. Deze vind je vaak in een meterkast.
-
typeplaatje
Een typeplaatje vind je vaak achterop of onderop een elektrisch apparaat.Op het typeplaatje vind je het vermogen van een apparaat, de spanning waarop hij werkt en nog veel meer informatie over het apparaat.
-
vermogen
Het vermogen geeft aan hoeveel elektrische energie een apparaat gebruikt per tijdseenheid.
-
vermogensmeter
Een apparaat op het vermogen mee te meten.
-
watt
Een eenheid van elektrisch vermogen. De watt wordt afgekort met een hoofdletter W. 1000 W = 1 kW. 1 watt = 1 joule per seconde.
Samenvatting
-
Je kunt uitleggen wat vermogen is.
Het vermogen van een elektrisch apparaat geeft aan hoeveel elektrische energie er in een bepaald tijd verbruikt wordt. Het geeft ook aan wat een apparaat kan.
-
Je kunt uitleggen wat een vermogensmeter is.
Een apparaat om het vermogen mee te meten.
-
Je kunt twee eenheden van vermogen noemen en de symbolen van alle drie.
Het symbool van vermogen is de hoofdletter P.
Twee eenheden zijn:
- de watt (symbool hoofdletter W)
- de joule per seconde (J/s hoofdletter J en kleine letter s)
-
Je kunt een vermogen omrekenen tussen kW, W en mW.
1000 W = 1 kW. Om een vermogen in watt om te rekenen naar kilowatt moet je dus delen door duizend. Andersom moet je vermenigvuldigen met duizend.
1000 mW = 1 W. Om een vermogen in milliwatt om te rekenen naar watt moet je dus delen door duizend. Andersom moet je vermenigvuldigen met duizend.
-
Je kunt een vermogen gemeten in watt omrekenen naar joule per seconde en andersom.
1 W = 1 J/s
-
Je kunt uitleggen wat elektrische energie is.
Elektrische energie is de energie die zit in de beweging van elektrische deeltjes. Dit is wat een apparaat nodig heeft om iets te kunnen doen. De boormachine gebruikt de elektrische energie om een gat in de muur te boren.
-
Je kunt uitleggen waar de elektriciteit in huis vandaan komt.
De elektriciteit die je thuis gebruikt uit het stopcontact komt van een elektriciteitscentrale. Dit zijn fabrieken waar met grote dynamo 's elektriciteit opgewekt wordt.
-
Je kunt uitleggen hoe de elektriciteitscentrale 's weten hoeveel elektrische energie je verbruikt hebt.
In elk huis hangt een kilowattuurmeter. Dit apparaat meet de hoeveelheid energie . Vroeger kwam er elk jaar iemand aan de deur. Tegenwoordig wordt de informatie via de elektriciteitskabels doorgegeven door de digitale kilowattuurmeter zelf.
-
Je kunt twee eenheden voor energie noemen en de symbolen van alle drie.
Energie heeft als symbool de hoofdletter E. Voor elektrische energie wordt er een index el aan toegevoegd (dus Eel)
Energie wordt gemeten in Joule met als symbool de hoofdletter J.
Elektrische energie wordt ook vaak in kilowattuur gemeten met als symbool kWh (let op kleine letter k, hoofdletter W en kleine letter h)
-
Je kunt omrekenen tussen Joule (J) en kilowattuur (kWh)
1 kWh = 3.600.000 J Om van kilowattuur naar joule om te rekenen moet je dus vermenigvuldigen met 3.600.000. Andersom moet je delen door 3.600.000