Voorkennis
Voordat je dit artikel bestudeert, zorg ervoor dat je de volgende kennis beheerst.
Leerdoelen
-
Je kunt van het menselijk oog de volgende onderdelen benoemen: ooglens, netvlies.
-
Je kunt vier manieren noemen om met een lens een scherp beeld te maken.
-
Je kunt uitleggen welke manier je oog gebruikt om een scherp beeld te maken op het netvlies.
-
Je kunt uitleggen wat er mis is met de ooglens als je ‘verziend’ , ‘bijziend’ of 'oudziend' bent.
-
Je kunt uitleggen welke soort brillens je nodig hebt om verziendheid en bijziendheid te verhelpen.
Uitleg
Met je ogen kun je normaal alles om je heen scherp zien. Of het nu veraf of dichtbij staat. Dit komt door de werking van je ooglens. Je ooglens bestaat uit twee delen. Het éne deel kan van je ooglens veranderen van vorm. Dit noem je accommoderen. Het andere deel heeft altijd dezelfde sterkte. Wanneer deze lenzen niet goed werken heb je een oogafwijking.

Bijziend
Mensen die bijziend zijn, kunnen voorwerpen van dichtbij goed zien. Voorwerpen die ver weg staan kunnen ze niet goed zien. Bijziendheid komt doordat de lens die niet van sterkte veranderd te sterk is. Je kunt deze afwijking corrigeren met negatieve brilglazen of contactlenzen.

Verziend
Mensen die verziend zijn, kunnen voorwerpen van ver weg goed zien. Voorwerpen die dichtbij staan kunnen ze niet goed zien.Verziendheid komt doordat de lens die niet van sterkte veranderd te zwak is. Je kunt deze afwijking corrigeren met positieve brilglazen of contactlenzen.

Oudziend
Mensen die oudziend zijn, kunnen voorwerpen die ver weg zijn goed zien. Het lijkt op verziendheid maar de reden is anders. De lens die niet van sterkte verandert werkt misschien wel goed, maar de spieren die de ooglens laten accommoderen zijn te slap geworden. De lens wordt niet meer bol genoeg om dichtbij goed te zien. Je kunt deze afwijking corrigeren met positieve brilglazen of contactlenzen.
Begrippen
-
accommoderen
Je ogen maken een scherp beeld door de sterkte van de ooglens aan te passen. Dit doen ze door de lens boller en platter te maken.
-
bijziend
Als je voorwerpen van dichtbij goed ziet en veraf niet, ben je bijziend.
-
oudziend
Op latere leeftijd worden (bijna) alle mensen oudziend. Oudziend lijkt op verziend. Het verschil is de oorzaak. Verziend komt doordat de lens te zwak is, oudziend komt omdat de lens niet meer goed kan accommoderen.
-
verziend
Als je voorwerpen van veraf goed ziet en dichtbij niet, ben je bijziend.
Opdrachten
Opgave 1
Hiernaast zie je de opstelling van Leo. Leo heeft een waxinelichtje voor een lens gezet en nu probeert hij een scherp beeld te maken.
a) Op welke manieren vier manieren kan Leo het beeld op het scherm scherp maken?
b) Op welke manier maakt Leo's oog een scherp beeld op zijn netvlies?

Opgave 2
Leg uit wat accommoderen is.
Opgave 3
Piet is twintig jaar en heeft al jaren moeite om zijn krant te lezen.
a) Is Piet bijziend of verziend?
b) Wat is de oorzaak van Piet zijn oogafwijking?
Piet zet zijn bril op. Nu ziet hij de krant weer scherp.
c) Welke soort lenzen zitten er in de bril van Piet?
Opgave 4
Neem de volgende zin over en vul de ontbrekende woorden in.
Lies is _________ (bijziend/verziend/oudziend). Ze heeft moeite om in de verte tekst te lezen. De ooglenzen van Lies zijn te ________ (sterk/zwak). Ze zou een ___________ moeten opzetten met daarin ___________ (positieve/negatieve) lenzen.
Opgave 5
Als mensen ouder worden krijgen ze vaak moeite om voorwerpen te zien die dichtbij zijn.
a) Hoe noemen we deze oogafwijking?
b) Wat is de oorzaak van deze oogafwijking?
c) Met welke soort brillenzen kun je deze oogafwijking verhelpen?
Samenvatting
-
Je kunt van het menselijk oog de volgende onderdelen benoemen: ooglens, netvlies.

-
Je kunt vier manieren noemen om met een lens een scherp beeld te maken.
Je kunt een scherp beeld maken door:
- Het voorwerp te verplaatsen.
- Het scherm te verplaatsen.
- De lens te verplaatsen.
- De sterkte van de lens aan te passen.
-
Je kunt uitleggen welke manier je oog gebruikt om een scherp beeld te maken op het netvlies.
In je oog wordt de sterkte van de lens aangepast om een scherp beeld te maken.
De positie van de lens en het scherm (netvlies) kan je oog niet aanpassen.
-
Je kunt uitleggen wat er mis is met de ooglens als je ‘verziend’ , ‘bijziend’ of 'oudziend' bent.
Mensen die bijziend zijn zien dichtbij goed, maar voorwerpen die ver weg zijn zien ze slecht. Dit komt door een afwijking in de lens die de lens te sterk maakt.
Mensen die verziend zijn zien ver weg goed, maar voorwerpen die dichtbij zijn zien ze slecht. Dit komt door een afwijking in de lens die de lens te zwak maakt.
Mensen die oudziend zijn zien ver weg goed, maar voorwerpen die dichtbij zijn zien ze slecht. Dit komt omdat de lens niet meer goed kan accommoderen.
-
Je kunt uitleggen welke soort brillens je nodig hebt om verziendheid en bijziendheid te verhelpen.
Bijziendheid kun je oplossen met een negatieve lens.
Verziendheid kun je oplossen met een positieve lens.
Oudziendheid kun je oplossen met een positieve lens.
Links & downloads