Elk voorwerp dat geluid maakt is een geluidsbron. Wij maken geluid met onze stembanden. De lucht die we uitademen komt langs de stembanden. Als we onze stembanden aanspannen, gaan ze trillen. Door deze trillingen wordt de lucht die er langs komt afwisselend afgeremd, en dan weer doorgelaten. Hierdoor ontstaat een patroon van afwisselend hoge luchtdruk en lage luchtdruk. We noemen dit geluidsgolven. In de video hieronder zie je een experiment waarmee je dit effect kunt laten zien.
In het begin van de video is de veer in rust. Alle ringen staan stil en zitten zover mogelijk uit elkaar. Dan wordt de spiraalveer rechtsonderin, in elkaar geduwd. De ingedrukte ringen van de veer willen weer uit elkaar en bewegen naar voren. Daarbij duwen ze weer andere ringen op elkaar. Die ringen willen weer uit elkaar en bewegen naar voren. Daarbij duwen ze weer nieuwe ringen op elkaar, enz. In de lucht gebeurt ongeveer hezelfde. De ringen in het exepriment stellen dan de luchtmoleculen voor.
Geluidsbronnen en geluidsgolven Alles dat deze geluidsgolven kan maken noemen we een geluidsbron. Bij een geluidsbron is er eigenlijk altijd iets dat trilt. Bij een gitaar is dat de snaar, bij een saxofoon is dat het riet en bij een trommel is dat het vel.
Opgave 1 In het hoofdstuk stoffen heb je geleerd over de drie fasen waarin stoffen kunnen voorkomen. In welke fase is lucht?
Opgave 2 In het hoofdstuk stoffen heb je geleerd dat de fase van een stof bepaald wordt door twee regels van het molecuulmodel. a) Welke twee regels zijn dit? b) Welke van deze regels is sterker in een gas?
Opgave 3 Vul in. Een ______________ bestaat uit een ___________ van afwisselend hoge __________ en ________ _____________. Een voorwerp dat geluidsgolven kan maken noemen we een _______________ .
Opgave 4 Leg in je eigen woorden uit wat een geluidsbron is.
Opgave 5 Hieronder staan een aantal voorwerpen genoemd. Geef bij elk voorwerp aan welk onderdeel het geluid maakt. viool, trommel, klarinet, piano, mens, olifant, radio
Opgave 6 Bekijk de video over de slinkie (geluidsgolven in een veer). Geef van de onderstaande uitspraken aan of ze juist zijn of niet. a) De ringen van de veer kun je vergelijken met moleculen. b) De ringen van de veer bewegen van de onderkant van het beeld helemaal naar boven. c) Het geluid in de veer kaatst weer terug naar de onderkant van het beeld. d) Het geluid dat onderin de video gemaakt word heeft geen tijd nodig om aan de bovenkant van het beeld te komen. e) De ringen bewegen op hun plek heen en weer. f) Lucht verplaatst zich van de bron helemaal naar de ontvanger.
Opgave 7 Leg uit of een radio die uitstaat ook een geluidsbron is.
Je kunt uitleggen wat een geluidsbron is en drie voorbeelden noemen. Alles dat geluid maakt, voorbeelden zijn stembanden, muziekinstrumenten, stemvork, vuurwerk, onweer.
Opgave 1
Opgave 4
