Alle kleuren van de regenboog Wanneer de zon schijnt en het buiten regent, kun je soms de regenboog zien. De regenboog ontstaat doordat het licht van de zon door de regendruppels uit elkaar getrokken wordt. Je kunt dit ook voor elkaar krijgen door een lichtstraal door driehoekig stukje glas of plastic te laten schijnen.
Het licht dat van de zon komt lijkt wit. Het bestaat eigenlijk uit 6 hoofdkleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw en violet. Doordat het licht onder een bepaalde hoek de waterdruppels ingaat, zie je een opeenvolging van kleuren. Zoiets wordt een spectrum genoemd.
Ogen en kleur Om kleuren te zien zitten er verschillende soorten lichtgevoelige cellen in het netvlies. Er zijn staafjes die alleen reageren op licht en donker. Er zijn ook drie soorten kegeltjes die reageren op de verschillende kleuren licht. Kegeltjes die rood licht zien, kegeltjes die groen licht zien en kegeltjes die blauw licht zien.
Wat is wit? Als alle kleuren licht tegelijk in onze ogen komen krijgen de hersenen signalen van alle kegeltjes tegelijk. We zien dit als wit. In de video hieronder zien je een experiment met een kleurenwiel. Op het wiel staan alle kleuren. Als het wiel snel genoeg ronddraait lijken de kleuren te mengen. Wat je ziet is iets dat erg lijkt op wit.
lichtbundel Een bundel lichtstralen. Een aantal of een heleboel lichtstralen bij elkaar.
primaire kleuren De primaire kleuren voor licht zijn rood, groen en blauw. Voor verf zijn dit rood, geel en blauw. Dit komt omdat verf lichtabsorbeert . Dit is heel anders dan licht mengen.
prisma Met prisma bedoelen we meestal een driehoekig stuk glas of plastic waarmee we licht kunnen opsplitsen in de kleuren waaruit het bestaat.
spectrum Een aantal verschillende soorten licht of straling naast elkaar.
Opgave 1 Soms zie je in de lucht een prachtige regenboog. Wanneer ontstaat een regenboog?
Opgave 2 Deze paragraaf gaat over kleuren. Welke kleuren ken je?
Opgave 3 Hoe heet een driehoekig stukje glas waarmee we wit licht kunnen splitsen?
Opgave 4 Uit welke zes kleuren licht bestaat wit licht? Noem ze in volgorde.
Opgave 5 Hoeveel soorten kegeltjes zitten er op het netvlies?
Opgave 6 Welke kleur zien we als alle soorten kegeltjes op ons netvlies tegelijk een signaal geven?
Opgave 7 Welke kleur zien onze ogen wanneer we tegelijk de kleuren rood, oranje, geel, groen, blauw en violet in onze ogen laten schijnen?
Opgave 8 Leg in je eigen woorden uit hoe een regenboog ontstaat.
Opgave 9 Hoe kun je laten zien dat wit licht bestaat uit verschillende kleuren licht?
Opgave 10 Open onder links&downloads de applet 'Color Vision'. Met de schuifjes aan de linkerkant kun je de lampen aanzetten. Welke kleur ziet de man als je: a) alleen rood aanzet? b) rood en blauw aanzet? c) groen en blauw aanzet? d) rood en groen aanzet? e) rood, groen en blauw aanzet?
Je kunt uitleggen hoe we verschillende kleuren zien. Er zitten lichtgevoelige cellen op ons netvlies . We noemen deze cellen kegeltjes. Er zijn drie soorten kegeltjes die kleuren waarnemen. Kegeltjes voor rood, voor groen en voor blauw. Andere kleuren zien we doordat twee of meer kegeltjes reageren. Bij geel licht reageren bijvoorbeeld rood en groen.
Je kunt de zes basiskleuren van licht in de juiste volgorde noemen. Rood, oranje, geel, groen, blauw, violet. Je kunt dit onthouden met het woord ROGGBV.
Je kunt de mengkleur noemen die ontstaat wanneer alle kleuren licht gemengd worden. Wanneer je evenveel rood, oranje, geel, groen, blauw en violet met elkaar mengt zie je wit licht .
Je kunt een experiment beschrijven waarmee je kunt bewijzen dat wit licht uit alle zes basiskleuren bestaat. Laat een dunne lichtstraal op een prisma schijnen. Draai het prisma net zo lang totdat je kleuren ziet. Door het licht op de juiste manier door het driehoekige stukje glas te schijnen, wordt het licht uit elkaar getrokken en zie je alle basiskleuren.
Je kunt een experiment beschrijven waarmee je kunt bewijzen dat alle basiskleuren samen weer wit licht maken. Maak een wiel waarop alle zes basiskleuren als een soort taartpunten te zien zijn. Laat dit wiel super snel ronddraaien. Je ogen kunnen de beweging niet meer volgen en maken een mengkleur van wat ze zien. Ze zien dan wit.
Opgave 1
Opgave 8
Opgave 10
