Voordat je dit artikel bestudeert, zorg ervoor dat je de volgende kennis beheerst.

• Lenzen

• Je kunt uitleggen welke drie lichtstralen je kunt gebruiken om het beeld van een voorwerp achter een lens te construeren.

• Je kunt het beeld van een punt construeren als het punt, de lens en het brandpunt gegeven zijn.

• Je kunt het beeld van een voorwerp construeren als het voorwerp, de lens en het brandpunt gegeven zijn.

Met lenzen kun je een beeld maken van een puntlichtbron. Je kunt dit beeld zichtbaar maken op een scherm. Je kunt ook een beeld maken van een voorwerp dat zelf geen licht geeft. Dit komt omdat het voorwerp licht weerkaatst. Het licht van een voorwerp komt ergens achter de lens weer samen. Dit punt noemen we het beeldpunt. De positie van het beeldpunt is afhankelijk van de positie van de lichtbron, de positie van de lens en de sterkte van de lens.

Construeren
Een beeld construeren betekent dat je het beeld tekent zonder dat je hiervoor metingen doet. Om het beeld te vinden van een punt gebruik je drie lichtstralen waarvan we weten hoe deze door een lens worden gebroken.

Een lichtstraal die door het optisch middelpunt van een lens loopt wordt niet gebroken. Een lichtstraal die voor de lens evenwijdig aan de hoofdas liep, gaat na de lens door het brandpunt. En een lichtstraal die voor de lens vanuit het brandpunt kwam, gaat na de lens evenwijdig aan de hoofdas verder. Waar deze lichtstralen elkaar snijden zit het beeldpunt. Als je het beeld van een heel voorwerp wilt construeren, verdeel je het voorwerp in punten en construeer je het beeld van elk punt. Daarna teken je het beeld af.

directe link

• construeren
  Met construeren bedoelen we dat je een tekening maakt zonder te meten of te rekenen.
  Dit wordt vaak gezegd als je tekeningen moet maken met lichtstralen omdat je hierbij niets meet of berekent om de lichtstraal op de juiste plek te krijgen.
  Construeer de halfschaduw ≈ Teken de halfschaduw (zonder te meten)
  Construeer het beeld ≈ Teken het beeld (zonder te meten)

Opgave 1
Hieronder zie je een tekening van een kaars voor een lens. Daarachter staat een scherm waarop een scherp beeld te zien is van de vlam.

a) Links en rechts van de lens is een punt F getekend. Wat betekent deze F?
b) In de tekeningen zijn de afstanden P, Q en R aangegeven. Hoe heet elk van deze afstanden?
c) In de tekening zijn drie lichtstralen getekend K, L en M. Beschrijf hoe elke lichtstraal verder loopt.
d) In het midden van de lens is een punt O getekend. Hoe heet dit punt?
e) Door punt O is een rode stippellijn getekend. Hoe heet deze lijn?

Opgave 2 (knipbladvraag)
Hieronder zie je een constructiekruis.

a) Wat stelt de verticale lijn voor?
b) Wat stelt de horizontale lijn voor?
c) Construeer het beeld van punt A.

Opgave 3 (knipbladvraag)
Hieronder zie je een constructiekruis.
Construeer het beeld van punt B.

Opgave 4 (knipbladvraag)
Hieronder zie je een constructiekruis. Links in het constructiekruis staat een pijl getekend.
Construeer het beeld van deze pijl.

Opgave 5 (knipbladvraag)
Hieronder zie je een constructiekruis. Rechts in het constructiekruis staat een pijl getekend.
Construeer het beeld van deze pijl.

Opgave 6 (knipbladvraag)
Hieronder zie je een constructiekruis. Links in het constructiekruis staat een pijl getekend.
Construeer het beeld van deze pijl.

Opgave 7 (knipbladvraag)
Hiernaast zie je een constructiekruis. Links in het constructiekruis staat een driehoek getekend.
Construeer het beeld van deze pijl.

• Je kunt uitleggen welke drie lichtstralen je kunt gebruiken om het beeld van een voorwerp achter een lens te construeren.
  1 - Een lichtstraal die door het optisch middelpunt loopt wordt niet gebroken.
  2 - Een lichtstraal die voor de lens nog evenwijdig liep aan de hoofdas, gaat na de lens door het brandpunt.
  3 - Een lichtstraal die voor de lens via het brandpunt komt, gaat na de lens evenwijdig aan de hoofdas verder.

• Je kunt het beeld van een punt construeren als het punt, de lens en het brandpunt gegeven zijn.
  Stappen:
  - Teken je een lichtstraal vanaf het voorwerp door het optisch middelpunt, helemaal naar de andere kant.
  - Teken je een lichtstraal vanaf het voorwerp evenwijdig aan de hoofdas tot aan de lens. Vanaf daar teken je de lichtstraal door het brandpunt verder.
  - Teken je een lichtstraal vanaf het voorwerp door het brandpunt tot aan de lens. Vanaf daar teken je de lichtstraal evenwijdig aan de hoofdas verder.
  - Waar de lichtstralen elkaar snijden achter de lens is het beeldpunt van het punt.

• Je kunt het beeld van een voorwerp construeren als het voorwerp, de lens en het brandpunt gegeven zijn.
  Stappen:
  - Verdeel het voorwerp in punten.
  - Construeer het beeldpunt van elk punt.
  - Teken het beeld van het voorwerp.